Design als kunst? Het is echt gewoon maar
een bankje
(NRC Handelsblad, 5 september 2008)
Wat is het verschil tussen design en beeldende kunst? Het een is
om op te zitten, het ander om naar te kijken. Maar tegenwoordig
bestaat ook het immens populaire 'art design', verzamelnaam voor
kunstobjecten die gemaakt zijn door designers. Alhoewel, kunst?
De tentoonstelling 'Art Design' in Galerie Vivid laat zien dat deze
objecten niet kunst heten omdat ze zo bijzonder mooi of onpraktisch
zijn, maar omdat er maar één of vijf van gemaakt zijn.
Dus is zo'n 'one-off' beeldende kunst, want beeldend kunstenaars
maken ook unica - een boeiende vorm van logica. In de lijn van die
logica kost een tafel net zo veel als een schilderij.
Van Richard Hutten exposeert Vivid een onpraktische tafel van blauw
foam waar lak overheen is gedropen. Dit unicum kost 9.000 euro en
is gesigneerd met een formaat handtekening dat veel beeldend kunstenaars
tegenwoordig ietwat ordinair groot vinden. Van Jurgen Bey exposeert
Vivid een metalen bankje: 41.500 euro. De bijbehorende tafel deed
op een veiling een vergelijkbaar bedrag, waardoor dit bankje vanzelf
ook zo'n prijs moet krijgen. Het is een prachtig bankje, maar het
is toch echt gewoon maar een bankje.
'Art Design' is een uiteenlopende tentoonstelling: dure meubelstukken
in allerlei stijlen, een etagère van fietsbanden, handbeschilderde
vazen met goud. Een verdwaald object is een spiegel van Maria Roosen
- wél beeldend kunstenaar. Het is het enige object dat magisch
is, beeldend sterk genoeg om veel meer dan een spiegel te zijn.
Het spiegelende dient niet om te laten zien hoe je haar zit maar
fungeert als ongenaakbaarheid, mysterie - kunst dus.
Naast Roosen onderscheiden ook ontwerpers Graatsma en Slothouber
zich van dit over het paard getilde gedoe. Dit tweetal was in de
jaren zestig in dienst van DSM, een bedrijf dat kunststoffen produceerde.
DSM wilde met design laten zien wat je allemaal met die materialen
kon en gaf het duo carte blanche. Geometrische vormexperimenten
waren het gevolg - vitrines, speelgoed, meubels, en soms had er
iets geen functie zoals een groot metaaldraadobject. Kunst noemden
ze het niet. Dat zijn anderen voor hen gaan doen. Een heruitgave
van het metaaldraadobject is nu te koop in een kleine oplage.
Voor sommige kunstenaars - Warhol, Koons, Hirst - is het spel met
commercie en clichés over authenticiteit integraal onderdeel
van hun kunst. Maar dat maakt van commercieel denkende vormgevers
nog geen beeldend kunstenaars. Toch hebben deze vormgevers groot
gelijk. Kunnen ze het verkopen voor die prijzen? Gewoon doen. En
de kopers? Dat zijn mensen die te veel geld hebben en willen pronken
met iets dat niemand anders heeft. Brad Pitt kocht voor Angelina
Jolie een art design stoel waarop zij later poseerde voor een fotosessie.
Vivid neemt de stukken uit de galerie mee naar beurzen in Basel
en Miami waar 'art design' over de toonbank vliegt. Het is alleen
te hopen voor de vormgevers dat de hype niet instort. Want met je
prijzen gaan zakken, dat staat in de kunstwereld gelijk met de teloorgang
van je carrière.

Art Design, t/m 28 september 2008 in Galerie Vivid, William Boothlaan
17a, Rotterdam. Di-zo 12-18u. www.vividvormgeving.nl
(foto: Vivid Vormgeving: Maria Roosen, Ovaal, 2008)
|