Dat niemand van de passanten vreemd opkijkt, dat is nog wel het meest vreemdst in de video van Moritz Ebinger. Hij ziet er nochtans opvallend uit: zijn arm is bedekt met bladgoud. Half kunstwerk, wandelt hij door Thailand langs straathandelaren van andere kostbaarheden zoals sierstenen. In een videodrieluik verschijnt deze halfgouden Ebinger, tussen beelden van een Surinaamse goudmijn, Zwitserse sneeuw, wanneer hij in een volgende scène zomaar die kostbare arm bij een gootsteen schoon wast. Weg vloeit het bladgoud, het putje in.

Kunstenaars zijn als koning Midas, iets gewoons omtoverend tot iets van waarde. Ebinger belicht het thema goud van meer kanten. Een schilderij dat hij onderdompelde in 24 karaats goud, hangt in Nieuw Dakota in een afgesloten vitrine - kunst is waardevol, gouden kunst nog iets meer. Dit zuiver goud en de video zijn te zien in Zuiver, een uitwisselingstentoonstelling tussen kunstacademies in Suriname en Nederland. Maar die titel, die zat niet iedereen lekker. Zuiver in combinatie met een ex-kolonie, dat neigt richting zuiver ras, zuivere koffie. Tenminste, het zat sommige Nederlanders niet lekker. Surinaamse deelnemers moesten erom lachen: behalve een beladen woord is zuiver ook een Surinaams stopwoordje. Dus hoe aan de evenaar Nederlandse invloeden er heel anders uit kunnen zien, hoe cultuur en geschiedenissen verbonden zijn, dat is indirect waar Zuiver over verhaalt.

Het doet dat met overdaad, bont, vol, met bijna vijftig werken van zeventien kunstenaars. Flamboyante collages van Rinaldo Klas van mensen die opgaan in de tropen, kleuren bij een krachtige assemblage van Erik Mattijssen van marionetten tegen een achtergrond van potten pindakaas en mayonaise. Het is een prachtig werk maar marionetten met mayonaise? Dat schreeuwt nogal om uitleg. Dan is het jammer dat Nieuw Dakota weinig uitleg geeft. Al heeft elk nadeel zijn voordeel: niet wetend wie Surinamers en Nederlanders zijn, kijk je beter, anders. De geometrische doeken van Frank Mandersloot doen denken aan stoffen van Marrons, maar zijn Markense rouwdoeken - 'zuiver Nederlands' zonder dat je het herkent. Zo Hollands zijn Hollanders dus niet.

En natuurlijk komen onzuiverheden uit de koloniale geschiedenis in beeld. Tammo Schuringa bewerkte foto's van Surinamers die vroeger als 'exotische inboorlingen' werden tentoongesteld. Hun silhouetten knipte hij uit, om slechts het omringende papier te tonen. Uit respect onzichtbaar gemaakt.

Tentoonstelling: Zuiver, t/m 20 november 2016 in Nieuw Dakota, Ms. van Riemsdijkweg 41b, Amsterdam. Do-vr 11-18u., za-zo 12-18u. www.nieuwdakota.com (foto: Marcel Pinas, Kibii Wi Koni, 2016)