Hongaarse kunst zoekt het hogere
(Rotterdams Dagblad, 26 oktober 2004)
Er is niet veel kunst op tv, en als er een kunstprogramma is, is
dat in crisis gelijk de kunst zelf, en wordt het niet bekeken. Maar
soms, tijdens een onschuldige film of tv-serie, duikt de hedendaagse
kunst ook op. Laatst nog, in een film van Woody Allen, en in Sex
& The City. Kunst in die contreien is altijd schatplichtig aan
de onvermoeibare traditie van l'Art pour l'art.
Het zit zo: sinds de industriële revolutie is de kunst van
de maatschappij gaan wegvluchten omdat de wereld zo lelijk werd.
Sommige kunstenaars zijn dat blijven doen. Voornoemde televisiebeelden
toonden performances die met zwaar kunstjargon nergens over leken
te gaan. Een persiflage op desondanks echt bestaande kunst die zich
beroept op spiritueel mystieke zaken die in de nuchtere werkelijkheid
dreigen te verdwijnen: diepzinnige kunstuitingen die de beschouwer
op een hoger contemplatieniveau tillen.
Woody Allen viel in slaap en Carrie Bradshaw kreeg een passionele
relatie met de kunstenaar - enfin, de kunst was een verstoring van
het verder normale leven dat snel weer opgepakt werd. Maar dit soort
new age kunst dat naar zichzelf verwijst via vicieuze cirkels van
zelfreflectie over vorm, expressie en het hogere, bestaat nog steeds.
Beelden die zo onduidbaar zijn dat ze je doen grijpen naar teksten
die echter even onbegrijpelijk verhandelen over het visualiseren
van filosofische of spirituele zaken. Je kunt er zo tarot mee leggen.
De filosofie van deze eigentijdse bovenwerkelijke l'art pour l'art
gaat hoger en hoger en hoger en. oh, het is uit beeld, zo hoog is
het.
In Galerie Ram exposeren nu vijf Hongaarse kunstenaars in het teken
van de landelijke manifestatie 'Hongarije aan Zee'. De tekeningen
van Imre Bukta zijn combinaties van natuurlijke en menselijke elementen
die het vermoeden oproepen dat er meer is tussen hemel en aarde.
De video van Tamas Komorczky toont een geabstraheerde balletjetrap
choreografie met engelachtige zang die iets lijkt aan te tonen dat
ons in de dagelijkse realiteit ontgaat. Janos Sugars sculpturen
lijken uitvergrote pictogrammen die intermenselijke relaties op
elementair niveau bespiegelen en er vooral raadselachtig uitzien.
Grappig is de aan draden schommelende video van Rudolf Pacsila waarop
een man als sisyphuskwelling tegen de beweging in duwt. Het enige
aardse concrete werk is dat van Németh Hajnal die op zoek
naar urban culture zoals rap en andere muziek naar Berlijn afreisde,
wat leidde tot spannende foto's en een saaie video. In Budapest
kon ze die inspiratie niet vinden, ondanks de succesvolle Hongaarse
sterren als Yonderboi.
Krijgt u een beeld? Nee? Dat komt doordat het beeld voor deze kunstenaars
geen doel is maar een vehikel voor iets hogers. Volgens het persbericht
is " .de verbindende lijn dat de beschouwer een spiegel wordt voorgehouden
van de wereld waarin we leven en hoe we geleefd worden. Hierbij
worden serieuze pogingen gedaan om te ontsnappen aan die realiteit",
en in dit bestaan buiten de realiteit zit hem de crux. Zou de Hongaarse
realiteit zo akelig zijn dat dit ontsnappen aan de werkelijkheid
nodig is?

'Around Us / Hongarije aan Zee', t/m 15 november 2004, Galerie
Ram, Blekerstraat 10, Do - zo 13 - 17 uur. www.ram-art.nl
|