sandrasmets.nl w w w
 
 
sandrasmets.nl / openbare ruimte / bureau venhuizen
'Dudok voor beginners' van Bureau Venhuizen
(NRC Handelsblad, 29 september 2006)

'Koop een authentieke jaren dertigwoning! Oplevering: 2007'. Zulke verkoopborden zie je overal in Nederland langs de weg. Jarendertigwoningen zijn geliefd vanwege de degelijkheid, de mooie bouwstijl, de bakstenen details. Veel sfeervoller dan de na-oorlogse zakelijkheid. Alleen is de vraag groter dan het aanbod en dus worden ze nagemaakt. Dé Nederlandse jarendertigstad is Hilversum: de stad van Dudok. Deze architect ontwierp er begin vorige eeuw de karakteristieke Hilversumse woonwijken, die nu, schrik niet, en masse tegen de vlakte gaan.

Al een paar minuten lopen van het station zie je de eerste sporen van de sloopkogels. Grote gapende bouwputten markeren de plekken waar nieuwe Dudokhuizenblokken de oude vervangen. Want, om het Dudok-karakter te behouden, laat de gemeente de wijk in originele stijl herbouwen. "Het stadsbeeld is bijna authentieker dan hoe het was", zegt Hans Venhuizen, die als kunstopdracht voor deze nieuwe oude woonwijk een speelplaats ontwierp. "Het is wat bizar, hoe Dudoks signatuur wordt aangebracht op nieuwbouw die voldoet aan alle eisen van tegenwoordig. Maar dat kopiëren doen ze wel smaakvol en vakkundig."

Venhuizen was opgevallen dat een speelplaatsje was gesneuveld om plaats te maken voor 'kijkgroen'. 'Maak dan in de binnenplaats van het aangrenzende huizenblok een speelplaats,' stelde hij voor. 'Ja maar de hangjongeren dan,' vroeg de gemeente. 'Zet er een hek voor,' opperde Venhuizen. En zo geschiedde. Half september opende 'Dudok voor Beginners', want de zes speeltoestellen prijken op een plattegrond van een oude Dudokwoning, op ware grootte. Deze is in kleurige vlakken geschilderd op de betonnen en deels rubberen ondergrond van het pleintje en geeft aan hoe klein die woningen waren. In de keuken staat de schommel, in de tuin het speelhuisje, in de woonkamer de glijbaan.

Het geheel van vloer en toestellen ziet er goed uit, de kleuren, materialen en verhoudingen kloppen. De buurtbewoners zijn tevreden. "Goed dat er ook eens iets voor kinderen gebeurt", vinden Rick en Don (elf jaar) die liever in een nieuwbouw dan oudbouw jarendertighuis zouden wonen. "Veel ruimer". Maar vooral willen ze een speelplaats dichter bij hun eigen straat. "Dat komt", zegt Venhuizen, "Er zijn nog meer kunstenaars voor projecten gevraagd en er komt een extra speelplein".

Grote bouwplannen gaan gepaard met grote kunstplannen. De gemeente Hilversum lijkt de kunst gedegen aan te pakken. Kunstenaars worden in een vroeg stadium om advies gevraagd en krijgen niet achteraf de opdracht een kunstje op een rotonde te zetten. Venhuizen is een goed gekozen partner: hij analyseert vaker planologische opgaven en komt dan met een creatieve oplossing. Dat kan ook een oplossing zijn die dieper op een pijnpunt ingaat dan de opdrachtgever had gewild. Misschien geldt dat hier ook. Op het afsluitbare hek staat de tekst 'Alsof doen alsof niet ook gewoon doen is'. Dat gaat niet alleen over spelen. Venhuizen knipoogt hiermee ook naar de fop-Dudokwijk.

Want voor wie is 'Dudok voor Beginners' eigenlijk bedoeld? Voor de kleutertjes die er komen schommelen? Niet waarschijnlijk. Die hebben andere dingen te ontdekken dan cultuurhistorische architectuurvergelijkingen. Voor de ouders die meekomen? Misschien. Je kunt je afvragen of ze er veel weet van hebben. Uitleg staat er niet bij. Of, is het misschien voor de rest van Hilversum bedoeld? Daar lijkt het wel een klein beetje naar. Je vraagt je af of Venhuizen geen sneer uitdeelt naar zijn opdrachtgever - subtiel gedaan, charmant, maar toch.

Toch antwoordt Venhuizen ontkennend op de vraag of hij kritiek heeft op de onechtheid van dit retrobouwen: "Daar doe ik geen uitspraken over, ik laat alleen zien dat het gebeurt. Juist als je je als bewoner bewust bent van het originele en het nepgehalte van de plek waar je woont, kun je nog veel bewuster genieten van je woonomgeving."

 

Bureau Venhuizen, 'Dudok voor Beginners', Van 't Hoffplein Hilversum. www.bureauvenhuizen.com

sandrasmets.nl / openbare ruimte / bureau venhuizen