Rustige schilderijen worden niet zelden gemaakt door onrustige mensen. Een heldere kunst en klare lijnen brengt ze tot rust. Psychische nood heeft meer bijgedragen aan de ontwikkeling van abstracte kunst dan de officiële verklaringen doen vermoeden. Andersom geldt natuurlijk ook dat heel beschaafde en welopgevoede individuen in woeste schildertaferelen hun remmen losgooien.

Maar voor Wim Claessen geldt dat alles niet. Volgens galeriehouder Roger Katwijk is Claessen zoals hij schildert: een rustige en evenwichtige man, die rustige en evenwichtige schilderijen maakt. Zijn sobere landschappen, die hij al jaren schildert, worden alsmaar ordentelijker. Een recent zeegezicht bestaat alleen nog uit wat schuine vlakken. Je kunt er stroken zand in zien, die je blik meevoeren naar een einder waar niets te zien is, nog geen bootje of zeemeeuw. Als het niet nodig is, zal Claessen het niet schilderen. Als hij over twee jaar compleet non-figuratief werkt, moeten we niet raar staan te kijken.

Al was het werk van Claessen altijd al sober, zijn palet kende wel drama. Vaak liet hij zijn berg- of zeelandschappen overschaduwen door onheilspellend donkere luchten. Die zijn opgetrokken. Meteorologisch hebben zijn doeken de protestantse opgeruimdheid van de Haagse School: soms hangt er wat mist, maar apocalyptisch onweer hoeven we niet te vrezen. Alles is onder controle.

In Claessens tentoonstelling bij Roger Katwijk - zo'n twintig werken - zijn twee kleine sprookjesbossen een uitzondering op deze regel. Maar daarbij vergeleken zijn de grote polderlandschappen die er hangen des te helderder. Claessen verbeeldt de Nederlandse polder rechttoe, rechtaan. Boerderijtjes en andere poespas ontbreekt, hij laat enkel kaarsrechte sloten en de onvermijdelijke horizon. En alsof zelfs kleur al zondig zou zijn, schildert hij het land in een vies groen dat op grondverf lijkt. De lucht is grijs. Het zijn non-kleuren, mat en onaantrekkelijk, waar Histor of Flexa nooit markt voor zullen vinden.

Maar kunst is geen interieurverf. Door die rare matte verf in ondefinieerbare tinten lijkt het toch alsof ook Claessens met zijn karige doeken iets verbergt. Zo verbeeldt hij een flat achter donker struikgewas als een schuldig landschap: netjes en kaal, alsof geboefte snel uit beeld dook. Ook een rustige man als Claessen weet dat een net zo rustig uitziende wereld onecht overkomt. Dat geeft zijn ordentelijke werk dan toch de onbetrouwbaarheid die nodig is om spannend te zijn.

Wim Claessen 'Silent Landscapes', t/m 29 april 2011 in Galerie Roger Katwijk, Lange Leidsedwarsstraat 198, Amsterdam. Wo-za 13-18u. www.galerierogerkatwijk.nl .