Tussen de Vaarten is de nieuwste woonwijk van het zelf nog zo jonge Almere, dat nog steeds uitbreidt en jonge gezinnen aantrekt. De straten zijn vernoemd naar de groten uit de kunstgeschiedenis - Goya, El Greco, Rodin - van wie reproducties aan lantaarnpalen de straatnamen toelichten. Veel andere verwijzingen naar vroeger zie je niet in deze Vinex-wijk die nog helemaal schoon en mooi en keurig is. 'Het mag nog wel wat gezelliger' zegt een van de buurtbewoonsters desgevraagd.

Maar hoe zorg je daarvoor in een wijk waarin je bijna nog de gumlijnen van de tekentafel herkent? Almere schakelde voor dit probleem kunstenaars in, via Museum De Paviljoens. 'De gemeente zocht een kunstwerk dat zich verspreidt door de wijk en dat ontmoetingen stimuleert. Dat is heel belangrijk in een nieuwe buurt', vertelt Martine Spanjers, tentoonstellingscoördinator van het museum.

Ontmoetingskunst, zoals dat tegenwoordig heet, kan veel vormen aannemen. Vaak moet het identiteit en karakter geven. Dat is niet eenvoudig op een nog zielloos nieuwe plek, maar kunstenaar Marinus Boezem (Leerdam, 1934) deed een vondst. Onder het kakelverse Almere stroomt tweeduizend jaar oud grondwater. En dat in een ingepolderd gebied, dat ook nog eens Tussen de Vaarten heet. Het kon niet mooier. Boezem ontwierp vervolgens acht drinkfonteintjes voor deze wijk. Enerzijds brengen ze een verleden - letterlijk - naar de oppervlakte. Anderzijds zijn het ontmoetingsplekken, zoals fonteinen en bronnen dat van oudsher zijn. Met dit plan versloeg hij twee concurrenten en kreeg de opdracht.

In juni werden in de wijk zes van de acht fonteintjes onthuld, met als titel Tussen het Water . Ze staan verspreid, op gras- en speelveldjes. Twee volgen nog. Elke fontein is een meter hoge kolom van vijf bruine of grijze natuurstenen schijven, die iets verspringend opgestapeld zijn. Boezem liet er Latijnse namen van verdwenen bomen ingraveren en omlijstte elke fontein met een boomrooster. Zo zijn het monumenten geworden, die herinneren aan twee voorbije tijdperken: eerst de bomen die er millennia geleden groeiden, toen de Zuiderzee die door inpoldering verdwenen is.

Dat daar ooit bomen groeiden, dat wist Boezem natuurlijk al. Voor de Flevopolder ontwierp hij in 1978 De Groene Kathedraal , een van de mooiste landschapskunstwerken die Nederland rijk is; het is een kerkplattegrond waarop geen muren maar bomen verrijzen. Bouwend met licht, lucht en natuur aan een heden waarin hij eeuwenoude elementen samenbrengt, is hij een geschikte kunstenaar voor het Almere dat geschiedenis zo node mist. 'We doen nooit één ding met één kunstenaar', licht Spanjers toe, 'we nodigden Boezem uit om een ontwerp in te sturen, omdat we al meer werken van hem in Almere hebben. Ook nieuwe projecten moeten een relatie hebben of krijgen met de museumcollectie of de buitencollectie. Zo bouwen we aan geschiedenis en continuïteit.'

Maar met de fonteintjes is toch ergens een inschattingsfout gemaakt. Ondanks het goed doortimmerde beleid van De Paviljoens, en het symbolisch zo mooi doordachte plan van Boezem, staan de fonteintjes er verloren bij. 'Leuk voor de kinderen' zegt een passant. Zij komt er even haar viesgespeelde zoontje afspoelen. Een fonteintje iets verderop staat naast een electriciteitskastje en blijkt defect. Een andere is door een overijverige plantsoenendienst ingeklemd tussen grote zwerfkeien.

Misschien is het tijdstraject de grootste boosdoener. De opdracht werd in 2001 uitgeschreven. Tussen de Vaarten was toen een kale vlakte. Daar moet het een sterk beeld hebben geleken: acht donkere golems die de oertijd doen oprijzen uit de aarde. Maar tussen de Praxisschuttingen en speeltoestellen op de grasveldjes missen ze intimiteit en zeggingskracht. En omdat ze niet op hun uiterlijk zijn ontworpen - enkel als symbool en ontmoetingsplek - blijft er weinig over. Maar zelfs al waren ze groter geweest, of minder verspreid, of hadden ze er sprankelender uitgezien, dan nog is het de vraag of ze tot hun recht waren gekomen. Doordeweeks is de wijk uitgestorven en de kinderen spelen ook zonder fonteintjes wel buiten.

Marinus Boezem, Tussen het water , Almere. Inl.: www.depaviljoens.nl / 036-5450400 (foto: Mady Just de la Paisières)