Maquettes voor doe-het-zelfbouwsels
(NRC Handelsblad, 21 februari 2013)

Zelf een terrasje beginnen is zo moeilijk nog niet. Zoek bijvoorbeeld een afgesloten straat, plaats een vlonder tegen de stoepranden, stoeltjes erop, en uw horecaonderneming kan van start. Waar een wil is, is een weg, weet ontwerper Bjørn Andreassen. Hij struinde met zijn fotocamera de wereld af naar selfmade oplossingen op straat. Mensen organiseren kraampjes en winkels in alle hoeken en kieren. In India trof hij een torenhoge muur van gestapelde winkeltjes en in China fotografeerde hij een straat die zo vol reclame hing, dat je niets meer van de huizen zelf ziet. Maar ook dichterbij huis is inventiviteit te vinden. In Duitsland trof hij een woonhuis dat bijna bezwijkt onder de zonnepanelen - ongetwijfeld een zegen voor het milieu, maar laten we hopen dat het dak het houdt.

Dit architectloos bouwen was het thema van de Venetiaanse architectuurbiënnale van vorig jaar maar de do-it-yourself-mentaliteit boeit behalve architecten ook kunstenaars en vormgevers. Andreassen komt van de Design Academy, waar vormgeven voor veel alumni meer conceptueel denken betekent dan objecten maken. Low-tech oplossingen, zoals in zijn fotoreeks, geven aan hoe essentieel vormgeving kan zijn: het geven van vorm aan je leven. Dat geeft een andere voldoening dan iets kant en klaar kopen. Andreassen valt daarmee wel heel erg in een trend, maar geeft er een eigen draai aan door een zorgvuldigheid die hij vermoedelijk ook waardeert in zijn voorbeelden: hij bouwt die krukkige winkeltjes na met petieterige stukjes hout, soms dunner dan tandenstokers. Maquettes voor bouwsels waar nooit maquettes voor gemaakt zijn.

Met zijn foto's en maquettes is Andreassen de vierde deelnemer aan Design Democracy, een serie tentoonstellingen bij het door bezuinigingen getroffen Onomatopee. Daardoor is hij ook de laatste deelnemer. De reeks ging over de makerscultuur, een reactie op de crisis en op de wegwerpmaatschappij. Eerdere exposanten toonden ideeën om iets sculpturaals uit gipsblokken te hakken of om muziekinstrumentjes te maken van huishoudapparaatjes. Elke exposant ontwierp een Ikea-achtige handleiding om die - met bijvoorbeeld een spade of een melkklopper - aan te bieden aan geïnteresseerden. Andreassen maakte een handleiding met vier kleine houtjes om ergens een stoeptegel op te wippen en daar een eigen kraam of terras te beginnen. Ieder mens is een ontwerper. Het begint met een houtje.



We Can Make it if We Try #4: A Global Facade, t/m 31 maart 2013 in Onomatopee, Bleekweg (ingang C A), Eindhoven. Za-zo 13-17u. www.onomatopee.net