Uit zelfs de kleinste tekeningetjes blijkt hoe meedogenloos kunstenaarsduo L.A. Raeven is. Op hun overzichtstentoonstelling van tien jaar werk hangen schetsjes waarop ze uitgehongerde fotomodellen hebben nagetekend. De verlopen schoonheid van de originele tijdschriftfoto's, de 'heroine chic' uit de jaren negentig, is door de tweelingzussen Liesbeth en Angelique Raeven van alle elegantie ontdaan. Hun potlood maakt de schouders nog schonkiger, de heupen nog vleeslozer.

En als ze een vrouw tekenen waar wel nog een randje vet op zit, dan schrijven L.A. Raeven daar een vernietigend commentaar bij. Geen lijf kan door de beugel. Toch wordt hun werk niet karikaturaal. Eerder verwijst het naar Egon Schiele en andere mannelijke meesters uit de kunstgeschiedenis die krachteloze lijven en onvolwassen vrouwen erotiseerden. Onfrisse kanten van de schoonheidscultus zijn niet enkel van deze tijd. De tentoonstelling gaat over hoe de mens overleeft in onze op uiterlijkheden gebaseerde maatschappij. De reden dat het kunstenaarsduo die mens mededogenloos verbeeldt is dat de wereld met hen ook nooit mededogen heeft gehad.

Toen de zussen opgroeiden, werden ze voortdurend met elkaar vergeleken - op uiterlijke kenmerken. Door die uiterlijke fixatie, gecombineerd met de moeilijke weg van tweelingen om een eigen individualiteit te ontwikkelen, hebben tweelingzussen grotere kans op eetstoornissen. De zussen Raeven kregen anorexia. Toen Liesbeth tien jaar geleden Angelique overhaalde om haar baan bij Jean Paul Gaultier op te zeggen en een kunstenaarsduo te vormen, werd hun ziekte vanzelf hun onderwerp. "Iedereen staarde naar ons," vertellen ze desgevraagd. "Dus besloten we dat uit te vergroten." In een exhibitionistische performancevideo zetten ze zichzelf als aapjes te kijk: twee uitgemergelde meisjes die elkaar pinda's voeren. Ze hongeren elkaar uit en houden zo de ander in een machtsgreep.

Keihard waren ze ook voor de broodmagere modellen die ze uitnodigden voor castings, en dan eindeloos lieten wachten. Dat wachten filmden ze. De meisjes die hoopten op glamour, laten hun air van modellerigheid varen, teleurgesteld dat ze enkel hun armzalige zelf mochten zijn. Zo is de tentoonstelling gevuld met foto's en video's van verveelde pubers. Door de museale omgeving krijgen ze een kunsthistorisch aura - Eline Veres, pre-rafaelitische muzen. Misschien waren dat ook wel egoïstische hangjongeren die een schop onder de kont verdienden.

In de afgelopen jaren gingen L.A. Raeven de pijn van het leven verder uitspinnen. Sommige installaties gaan over verlatingsangst en over de onderlinge afhankelijkheid van tweelingen. De video Kelly toont een meisje dat leeft op gratis proefhapjes van delicatessenwinkels. Ze wil bij de elite horen die daar winkelt en beweegt zich neurotisch door de stad, langs etalages met foto's van te dunne fotomodellen die te dure parfums aanprijzen. In Dead Man Walking vertelt een hiv-patiënt dat hij nog het meest van alles lijdt onder zijn ingevallen wangen. De film is aangrijpend maar drakerig - meedogenloos en subtiel gaan lastig samen.

L.A. Raeven hebben de schijn tegen - twee anorectische zusjes, die zichzelf etaleren, wat kunnen die nou in hun mars hebben? Veel, zo blijkt. Vanuit hun persoonlijke tragiek zetten ze hun cynische wereldbeeld over het überkapitalisme overtuigend neer. Hun werk gaat net zo goed over Marx als over Prada. En terwijl de wereld aan branding ten onder gaat, draaien L.A. Raeven met personal branding vooroordelen over henzelf om. Ze maakten tijdschriftadvertenties met duur aangeklede modellen, waar de naam Raeven naast het label Prada prijkt. Hemdjes met hun eigen Raeven-logo werden dusdanig populair dat tentoonstellingsbezoekers ze stalen. Zo stelt het duo geraffineerd de oppervlakkige kunstwereld aan de kaak. Eén-nul voor L.A. Raeven.

Tentoonstelling: L.A. Raeven. Ideal Individuals , t/m 28 november in het Museum voor Moderne Kunst Arnhem, Utrechtseweg 87, Arnhem. Di-vr 10-17u., za-zo 11-17u. Inl.: 026 3775300 / www.mmkarnhem.nl