sandrasmets.nl w w w
 
 
sandrasmets.nl / installaties / tom claassen
Wormen van piepschuim
(NRC Handelsblad, 20 februari 2009)

Niet veel Nederlanders kennen Tom Claassen, wel veel mensen kennen zijn kunst: de enorme olifanten naast de snelweg bij Almere, de gigantische konijnen in het Rotterdamse Museumpark, de metershoge mus naast de Utrechtse dom een paar jaar geleden. Ze hebben een Dick Bruna-achtige eenvoud. Maar Claassen heeft nog een andere kant. Op de Art Rotterdam vorige maand exposeerde hij drie dode eenden - echte - die hij had voorzien van geboetseerde poten. De beurs was afgelopen voor ze gingen stinken, en nu voor zijn galerietentoonstelling bij Fons Welters stapte Claassen opnieuw naar de poelier.

De eenden zijn net zo naargeestig als het dode musje dat in de galerie op een latex constructie ligt, intussen voldoende ingedroogd om geen sappen meer te verspreiden. Ze staan mijlenver af van zijn olijke buitenbeesten. "Buiten wil je niet met iets raars geconfronteerd worden, daar heb je niet om gevraagd," zegt Claassen in de galerie, en gelijk heeft hij. Voor een galerie geldt dat voorbehoud niet. Daar weten bezoekers dat kunst ongemakkelijk kan zijn. Ze zijn gewaarschuwd.

Want ongemakkelijk is Claassens tentoonstelling. Hij exposeert latex en rubberen afgietsels van voorwerpen die sowieso al niet sprankelen van schoonheid: een ladder, uitlaat, industriële stofzuiger. Aan het witte latex hangen glibberige flubbertjes, het gele rubber verkleurt naar een viezig bruin. Moeizaam verhullen de rubberhuiden staaldraad skeletten die weerbarstig alle kanten uit steken. Voor de grote achterruimte van de galerie wilde Claassen eigenlijk een akker afrubberen om de steriele ruimte een lekker 'aardappelgevoel' te geven. Maar dat was geen doen - in de rubberen stofzuiger alleen al zit drie maanden werk. Als alternatieve ruimtevullers maakte Claassen van piepschuim zes meterslange wormen, ook een soort akker, en zette een latex tuinstoel neer: de ultieme sta-in-de-weg die zoals bekend altijd te veel ruimte in beslag neemt.

Latex tuinstoelen, ontbindende eenden, piepschuim wormen en een enkele marmeren abstractie - in deze rare tentoonstelling lijkt niets op elkaar. Maar wie een stap naar achteren neemt, ziet dat al die vreemdvormigheid samen een uitgebalanceerde installatie vormt. Claassen wil helemaal niet schuren, hij zoekt contrasten om te laten versmelten in een ultieme beeldhouwkundige harmonie. Geen frictie, maar plus en min, yin en yang. Dat samenspel is zo goed uitgedokterd, dat je het Claassen vergeeft dat sommige werken op zichzelf wat zwakjes zouden zijn. Ze reageren op elkaar en op de architectuur van de galerie: organisch rubber naast rechte muren, golvende wormen onder een lineair dak, een klein vogelhuisje naast een grote ruimte.

Als geheel bevat de expositie alle tegenstellingen waar beeldhouwkunst om draait, zoals kleur, vorm, tijdelijke versus eeuwige materialen. Naast het holle, rechthoekige bureau legde Claassen als vormcontrast een massief houten testikel: "Dat leek me nou mooi, dat Fons daar straks aan dat bureau zit te werken, met zo'n grote testikel naast zich." Uiteraard. Want één van de leukste begrippenparen dat steeds in zijn werk terugkeert, is dat van het bloedserieuze beeldhouwkundige onderzoek versus een heerlijk relativerend gevoel voor humor.

Tom Claassen, t/m 14 maart 2009 in Galerie Fons Welters, Bloemstraat 140 Amsterdam. www.fonswelters.nl / www.tomclaassen.com

sandrasmets.nl / installaties / tom claassen