Het is weer zomer en dat is te merken in de kunst, vooral in juli. Galeriehouders en kunstenaars lijken allemaal met dezelfde campingvlucht te zijn vertrokken. Maar de Kunsthal heeft nu zes tentoonstellingen staan. Eén daarvan opende afgelopen weekend: het landmijnenonderzoek van de Duitse conceptueel kunstenaar Peter Zizka: De soldaat die nooit slaapt.

Zizka bedekte de vloer van de grote bovenzaal met een eindeloos tableau van vloerplaten. Deze kun je per stuk kopen, waarna de opbrengst gaat naar een organisatie die mijnen ruimt. Elk paneel bevat foto's van landmijnen. Door er in deze tentoonstelling overheen te wandelen, moet je het gevoel krijgen in een mijnenveld te lopen. Aan weerszijden staan ruim twintig vitrines met echte mijnen, beginnend bij exemplaren uit Afghanistan en Cambodja en eindigend in Europa. Ze zien er verrassend onschuldig uit. Broodtrommeltjes lijken het, zeesterren, of sleutelhangers. De Israëlische zijn kek groen, de Amerikaanse lieflijk turquoise. De Chinese wapenindustrie doet er kleine houten kistjes omheen met zwaluwhoutverbindingen. Je vraagt je af wat er om gaat in hun ontwerpers wanneer ze er op de tekentafel nog een klein hengseltje bij tekenen.

Maar Zizka laat de mensen achter de wapenindustrie buiten beeld, evenals het menselijk leed. Zizka vergroot in zijn nuchtere presentatie juist de ogenschijnlijke onschuld van de objecten uit. Als je aan het eind van de zaal op een bankje gaat zitten om de presentatie te overzien, lijkt het bijna een oorlogsmonument: groot, stil en kaal. Door die soberheid is het niet zo dat de man je hart doet bloeden. En je gaat je afvragen waarom Zizka dit conceptuele kunst noemt. Conceptuele kunst is kunst waarbij het idee het kunstwerk is, en niet de uitvoering. Het idee om geld in te zamelen kun je geen artistieke vondst noemen. Zizka is niet de eerste kunstenaar met een actie tegen landmijnen. In meerdere landen zijn artistieke projecten geweest om daar geld voor in te zamelen. Kunstenaars in Mozambique bijvoorbeeld maakten daarvoor sculpturen van oorlogstuig na afloop van de burgeroorlog.

Niet de mijnen maar de teksten zijn het meest betekenisvol. De opsomming per land maakt duidelijk dat er behalve oorlogen vooral economische connecties zijn. Met name de VS en de Sovjet-Unie hebben goud verdiend met het maken van explosieven voor oorlogen waar ze niet zelf bij betrokken waren, en ook Nederland heeft ze geproduceerd. En nu is de wereld dus bezaaid met landmijnen, zelfs Europa, na twee wereldoorlogen. Bijvoorbeeld, mocht u een ansichtkaart thuis krijgen een dezer dagen van uw familie die naar zo'n hagelwit strand in de Stille Zuidzee zijn afgereisd? Ja hoor. Ook daar. Vierhonderd miljoen stuks wereldwijd. Dat is er een voor iedere vijftien mensen op aarde.

'De soldaat die nooit slaapt', t/m 25 september 2005, in de Kunsthal, Museumpark, Westzeedijk 341 Rotterdam. Di - za 10 - 17 uur, zo 11 - 17 uur. www.kunsthal.nl