Van buiten lijkt het een enorme schoorsteen, maar eenmaal binnen in galerie Ron Mandos blijkt het toch gewoon kunst te zijn. Een sculptuur in grijs, de enige kleur die de Belg Renato Nicolodi gebruikt, en die een maquette lijkt van een mausoleum van een megalomane antieke vorst. Nicolodi laat je de grandeur erbij denken, het wereldwondergevoel, het imponeren met vijftig meter hoge muren, puur ter meerdere eer en glorie van een despoot (zoals de vorst Halicarnassos, ergens voor onze jaartelling). Piepkleine traptreedjes geven de menselijke schaal aan.

Deze betonnen sculptuur en computerprints van dito akelige bouwontwerpen vind je beneden in de galerie. Boven exposeert Nicolodi's landgenoot Panamarenko, ook iemand bij wiens creaties je de functionaliteit erbij moet fantaseren. Panamarenko zette vier verzonnen vlieg- en voertuigen neer, ook op schaal, en ontwerpschetsen. Maar wat lijken zijn dromen, ook al gaan ze over vliegen, ineens bescheiden bij de megalomane fantasiebouwsels van Nicolodi.

'5 delen, 1 deel ijzer en plastic' pent Panamarenko bloedserieus in de marges van zijn tragisch onuitvoerbare tekeningen. Stel je voor, dat hij zich een keer echt zou verdiepen in vliegtuigbouw en zijn dingen ineens wél kunnen vliegen. Dat zou de aandoenlijke onbeholpenheid van zijn werk subiet om zeep helpen.

Een reële angst. Want even is het schrikken in de expositie, als een foto een bewijs lijkt te zijn van een geslaagde Panamarenko-expeditie. Een type pathfinder, die niet op Mars staat maar op de Noordpool. Een ijsvlakte, een koud zonnetje, en dan dat lullige robotje. En inderdaad, het is echt: er ligt een krantenartikel bij waarin Panamarenko's vrouw vrolijk verhaalt over hun reisje naar de Noordpool waar ze het apparaat lieten rondwandelen. Dat is het enige jammere aan de expo.

Panamarenko's andere nieuwse werk ziet er gelukkig weer gewoon uit alsof het niks kan. Het is de utopie, het onvermogen, die Panamarenko's werk nodig heeft. Het onvervulde verlangen maakt zijn werk zo aansprekend. Het biedt troost aan eenieder van ons die in het dagelijks leven lijdt onder onhaalbare dromen.

'(im)mobiel', t/m 22 oktober 2005, Galerie Ron Mandos, Rodenrijselaan 24 Rotterdam. Do - za 12.30 - 17.30 uur. www.ronmandos.nl