sandrasmets.nl w w w
 
 
sandrasmets.nl / groepsshows / stressed spaces
Wanorde in keurige parkeergarage
(NRC Handelsblad, 27 juni 2009)

Veel kunstenaars vinden het museum te wit en te kaal. Ze willen eropuit, naar de echte wereld, naar panden met karakter en geschiedenis en ander volk. Een initiatief dat dat al vijftien jaar doet, is KW14 van kunstenaarcurator Marjan Teeuwen. Zij nodigt elke twee jaar kunstenaars uit om samen te exposeren op wisselende plekken in Den Bosch. Zoals een oude villa, een brandweerkazerne, en nu dan - waar ze al lang van droomde - een parkeergarage.

Parkeergarages zijn donkere, lage transitoplekken waar met wat fantasie drama dreigt - Hollywoodfilms laten er altijd moord en doodslag plaatsvinden. Ook kunstenaars houden ervan. Videokunstenaar Jesper Just situeerde een van zijn films in een verlaten parking. Een oudere man met droevige ogen rijdt een mooie auto door dit toonbeeld van functionele bouwkunst. De jonge man (zoon? minnaar?) achterin zijn auto verdwijnt. Na wanhopig zoeken, vindt de oudere man de jongen in de armen van een vrouw. Deze film over verlating en verlangen wint aan drama door zijn kille architectonische setting. Behalve deze film zijn in de nieuwste KW14-tentoonstelling werken te zien van nog vijfentwintig kunstenaars.

Je zou verwachten dat de kunstwerken in hoekjes tussen de geparkeerde auto's verstopt zouden zitten, maar dat is absoluut niet het geval. Een half parkeerdek is afgesloten voor auto's en is omgebouwd tot een superdeluxe tentoonstellingsruimte, ontworpen door kunstenaar Krijn de Koning. Het heeft catering, wc's, een kassa, en allemaal keurige hokjes voor vijfentwintig solopresentaties. De hokjes, compleet met vloerbedekking en zitzakken, vormen een gebouw in het gebouw. Je denkt dat je in een museum bent. Een wekenlange verbouwing heeft elke verwijzing naar de parkeergarage weggepoetst.

Het thema van schuilen en beklemming is niet meer voelbaar in de omgeving maar wel in de geëxposeerde kunst. Robbie Cornelissen tekent megalomane, kille ruimtes, waarin schaal vanzelf dreigend en onleefbaar wordt. De tekeningen van Jasmijn Visser gaan nog duidelijker over functionele plekken, industrielandschappen en raketbases, waar ontploffingen en ontwrichte voertuigen telkens de regelmaat en orde verstoren. Andrei Roiter neemt het schuilen het meest letterlijk met zijn schilderijen en objecten van koffers en tenten. De andere exposanten tillen het idee van dreiging naar een menselijker niveau, met schilderijen waar geweld in voorkomt. Het is een heel mooie, samenhangende tentoonstelling, die alleen totaal verkeerd georganiseerd is.

De grote fout is dat de tentoonstelling totaal is afgeschermd van de parkeergarage. Er is gewoon een museum gebouwd, waardoor de tentoonstelling niet meer reageert op zijn omgeving, zijn inspiratiebron. Dat is jammer. Teeuwen had deze locatie bedoeld als statement. Ze vindt dat kunst gewoon kunst moet zijn, zonder eisen van economisch of sociaal nut, en dat vrije kunst ook buiten het museum moet kunnen. Maar door de parkeergarage om te bouwen tot museum, bewijst ze bijna het tegenovergestelde: dat kunst alleen in een tentoonstellingsruimte zou kunnen overleven. Het is een achterhaalde gedachte, dat kunst alleen maar óf vrij (lees: schilderkunst) óf functioneel (lees: kleien met buurtbewoners) is. Kunst is veel genuanceerder dan dat. Dat bewijst zelfs de financiering van deze tentoonstelling, met sponsoring door lokale projectontwikkelaars.

Veel moeite voor niets dus, want boven de garage staat gewoon het stedelijk museum Den Bosch. Dat had deze tentoonstelling prima kunnen herbergen, zonder moeilijke verbouwingen.

Tentoonstelling: Stressed Spaces, t/m 19 juli 2009 in de Parkeergarage Paleiskwartier, Magistratenlaan, Den Bosch. Do-zo 13-17u. (foto: KW14: Aaron van Erp 'Nije Plotjes')

sandrasmets.nl / groepsshows / stressed spaces