"Onze jongens willen niks met kunst" hoorde Mirta Demare als ze voetbalclubs belde om ze te interesseren voor haar WK-tentoonstelling. Maar andersom is die liefde er wel. Vooral in Zuid-Amerika waar niet alleen het geloof maar ook voetbal 'opium van het volk' genoemd. Niet gek dus dat Latijns-Amerikaanse kunstenaars de aanbeden bal vertalen in kunst, dat ook zo van iconen houdt. Alleen blijkt de bal als heilig symbool wat karig.

Juan Haag (Colombia) maakt voetballen van koeienvacht en Nicola Constantino (Argentinië) doet hetzelfde met nephuid vol anussen en tepels. Ilya Chichkan (Oekraïne) plaatste een heel grote bal, doorsnee bijna drie meter, op plekken als Chernobyl en fotografeerde ze. Het zijn de mindere werken in de tentoonstelling. "De bal is rond", zei Cruyff, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Behalve misschien bij Felipe Barbosa (Brazilië), die voetballen samenstelt uit andere en hierop sportlogo's opnieuw combineert: hij laadt de bal op met symbolen maar ontkracht de commerciële boodschap door van beeldmerken een decoratief motiefje te maken.

Kunstenaars die ingaan op het circus en de spanning rond het spel, zijn de sterkere in de galerie. Een bal is maar een bal, een kruis maar een kruis, maar het zijn de kerk en de gelovigen die voor het carnaval zorgen. Craig Bell (Engeland) onderzocht de rol van voetbal in de maatschappij en fotografeerde een hooligan vol kettingen en tatoos, iemand met wie je geen ruzie wilt krijgen. Deze Arsenalfan is echter een homoseksuele Italiaanse yup, die in Engeland heeft kunnen integreren juist dankzij voetbal. De 'bonding' tussen de fans overstijgt alle vooroordelen.

Maar mooier nog is de penaltyvideo van Martí Anson (Spanje): de speler aarzelt bij de bal, de keeper wipt heen en weer. nog even... Anson rekt die drie seconden spanning eindeloos met een eeuwigdurende 'loop'. Er gebeurt niets en toch. deze sensatie, de ingehouden adem, dát is waar voetbal om draait.

'Mano de Dios', t/m 25 juli 2006 in Galerie Mirta Demare, Bergsingel 176-b, Rotterdam. Do-za 13-18u. (Foto: Felipe Barbosa)