Kunst vecht met speeltuinen
(NRC Handelsblad, 11 oktober 2012)
In het debat over kunst en subsidies wordt nog wel eens de vergelijking met de gezondheidszorg getrokken, waarin kunst altijd verliest. Ja, ziekenhuizen zijn belangrijker. Maar het is een oneerlijke vergelijking omdat beide gesubsidieerd kunnen worden, de mate waarin is een tweede. In Schotland moet de kunst in zulke discussies niet strijden met de zorg maar met speeltuinen. Daarom besloot het Schotse kunstenaarsduo littlewhitehead, niet vies van een geintje, om zo'n gehavend speeltoestel tot kunst te verheffen. Het is nu te zien in Nest, in een groepstentoonstelling met kunst die gaat over kunst.
Dat klinkt wat autistisch. Kunst over kunst, dat gaat meestal over vorm en concept op een manier die alleen kunstenaars aanspreekt. Maar anno nu zou zoiets vluchtgedrag zijn: Nest koos dan ook kunst die zich verhoudt tot de publieke opinie. Die is niet altijd mals, vinden de exposanten. Jeroen Jongeleen kalkte Geenstijlteksten na op assemblages van mdf: 'Hé lutser, ga werken met je luie reet. Je krijgt mooi geen subsidie'. Andere exposanten hebben het over het museale aura: Jeroen P. Visser maakte de piketpaaltjes met parketvloer na uit het Bozar en Centre Pompidou. Toon Berghahn schilderde museumzalen na met glanzende vloeren en dito museumkunst in schilderde, enorme abstracte schilderijen vol expressie en grandeur. Kunst over kunst, dat gaat over clichés, over de buitenkant. Slechts één kunstwerk in Nest straalt warmte uit: de Koreaanse Jisan Ahn schilderde een kunstdepot waarin twee verzamelaars vol liefde een kunstwerkje bestuderen. Maar ook hier proef je wrangheid: het depot heeft geen ramen, de publieke opinie is buitengesloten, dit sprookje bestaat enkel hier binnen.
Je kunt je afvragen of de kunstenaars niet te cynisch zijn. Die paar reaguurders op Geenstijl zijn in de minderheid vergeleken met de honderdduizenden museumbezoekers in Nederland. Dat maakt dit een heel prikkelend tentoonstellingsthema, al valt bij de exposanten een zekere machteloosheid op. Want wat heeft het kopiëren van Geenstijlteksten voor zin? Al biedt littlewhitehead stof tot nadenken. Het zichtbaar afgeschreven klimtoestel verandert in deze kunstruimte vanzelf in een sculptuur, met roest als doorleefd patina en graffiti als schilderkunstige gebaren. Tijdens de opening drukten de bordjes 'niet aanraken' de pret van de meer jeugdige bezoekers. Maar ja, het wrak was nu een onbetaalbaar kunstobject geworden - tot hilariteit van de kunstenaars. Zo zie je maar dat twee behoeftige sectoren, van speeltuinen en kunst, samen toch een fikse financiële waarde kunnen produceren.

How Art Things? T/m 4 november 2012 in Nest, De Constant Rebecqueplein 20B, Den Haag. Do-zo 13-17u. www.nestruimte.nl (foto zaalaanzicht via Nest) |