Mlle mensen spelen. Zonder spel ontstaat niets, geen cultuur, geen politiek, niets. Dit is wat Johan Huizinga in zwaardere bewoordingen beschreef in zijn boek Homo Ludens in 1938. Het werd omarmd door provo's, kreatief therapeuten en kunstenaars, zoals Constant. Maar volgens Petra Kuipers van de Motive Gallery was Huizinga over kunstenaars minder te spreken. Kunst is namelijk ook gewoon werk - ordenen, problemen oplossen. Ondanks Huizinga's scepsis is de spelende mens sindsdien een thema voor heel wat kunstenaars. Motive Gallery toont een eerste uit een reeks exposities over de spelende mens - nog minstens twee afleveringen zullen volgen.

Van de zes internationale kunstenaars die de aftrap doen, hebben er een paar spellen ontwikkeld. Heman Chong knipt uit foto's het middenstuk weg, zodat de beschouwer moet raden wat erop stond. Tine Melzer maakte een pak identieke speelkaarten, allemaal met aan beide kanten een achterkant. De spelers moeten dus doen alsof, ze moeten 'spelen' dat ze een kaartspel spelen. In het memoryspel van Aurélien Froment is juist geen enkel kaartje identiek. Ook daar moet je dus wat foezelen. Of mensen hier nu echt de vakantieavonden op de camping mee doorbrengen is twijfelachtig. Daarom stelde Froment een voorwaarde aan kopers: het mag niet worden geëxposeerd. Ze mogen het niet als pronkstuk - kunst - neerzetten om dan met de kinderen een kwartetspel te pakken.

Toch lijkt de tentoonstelling bepaald niet op Intertoys. De exposanten benaderen spel vooral als artistiek concept. De kaartspellen zijn als blokjes opgestapeld tot sculptuur. Het memoryspel hoort bij een rastervormige tafel. Chong maakte een bookcover voor de scifi roman Star Maker van Olaf Stapledon - een geometrisch ontwerp. Zelfs als je het boek kent, blijf het kunstwerk cryptisch.

Die geometrisch abstracte benadering is historisch gezien niet vreemd: spelmethodes van houten blokken inspireerden ook Mondriaan en Le Corbusier. Dat leidde tot een abstracte esthetiek die eerder conceptueel (of zelfs dogmatisch) uitpakte dan feestelijk. Ook deze huidige kunst is vooral theoretisch. De tentoonstelling bestaat uit tekstkunst, gestapelde dozen, found footage, symbolische foto's met een complex verhaal. In die zin is de tentoonstelling een puzzel - ook een soort spel - maar waarvan de uitkomst Huizinga gelijk lijkt te geven. Elk mens is een spelende mens, maar deze kunstenaars hebben te veel ballast om onbevangen mee te spelen.

Homo Ludens - Act 1, t/m 2 juli in de Motive Gallery, Ms. Van Riemsdijkweg 41a, Amsterdam. Wo-za 11-18u. www.motivegalery.nl (foto Motive Gallery: Tine Melzer, the Game)