Alsof er nooit een kredietcrisis heeft bestaan, zo ziet de tentoonstelling 'De aard van het beest' eruit. Tientallen diersculpturen staan op grote plateaus te fonkelen en te pronken. Sommige zijn van ongeglazuurd keramiek of schroot gemaakt, maar vooral de overdadige materialen vallen op. Goudverf, nepparels, bont en leer bedekken de konijnen, honden en half dierlijke fantasiewezens. En daarbij hebben de negentien deelnemende kunstenaars binnen het dierenrijk vooral moeders mooisten uitgekozen. Het is er lang zoeken naar ongewervelde geleedpotigen. Elegante zwanen en trotse katachtigen blijken populairder. In dat opzicht doet de tentoonstelling precies wat dieren zelf ook het liefst doen: alle veren opzetten.

Te midden van deze bonte stoet staat een keramische Actaeon vertwijfeld te kijken. Het is een jongetje met een gewei op zijn hoofd, gemaakt door Sylvia Evers. Ooit was de jager Actaeon een mythische figuur met een - weliswaar twijfelachtige - moraal: hij werd door zijn jachthonden in stukken gescheurd nadat de godin Diana hem in een hert had veranderd. Hij had haar, per ongeluk, naakt zien baden. Actaeon afbeelden was in de oude kunsten een proeve van kunnen: zijn fysieke metamorfose, zijn begeerte die angst wordt, Diana's schrik die in wraakzucht omslaat.

In deze sculptuur is de mythologische Actaeon vooral een aandoenlijk ventje geworden, wiens verhaal de meeste tentoonstellingsbezoekers zal ontgaan. Al is dat misschien niet de enige reden dat hij vertwijfeld kijkt. Voor hem, in de zaal, staan nog twee Actaeons: een in groen geglazuurd keramiek, een in bont met een echt gewei. Vroeger pasten deze mythes in de beeldtraditie van het historiestuk wat bekende verhalen vertelde, nu voeden ze enkel nog persoonlijke kunstenaarsfantasieën.

Naast dit surrealistische dierenrijk is een tweede, kleinere expositie ingericht met werk van sieradenontwerpers die zich laten inspireren door dieren. Die combinatie is een goede keuze. De ontwerpers doen in het klein wat de beeldend kunstenaars in het groot doen. Van simpele spelden met kralenkopjes maakte Sari Liimatta dierenbroches vol details: sierlijk glanzende kleinoden, met de stekelige ingewanden van horrormonsters. De elegante armbanden van Francis Willemstijn bestaan uit een fijn ajourmotief van wintertakken en raven, een elegant gothictafereel. Ook de andere sieradenontwerpers zoeken contrasten van aantrekken en afstoten. Felieke van der Leest kleedde een pinguïnbroche aan als een vervaarlijke getto-rapper, behangen met gouden sieraden.

Het moge duidelijk zijn dat dit geen tentoonstellingen zijn met een hoge urgentie. De aaibaarheid van het konijn is geen groot issue in het actuele maatschappelijke of artistieke debat. Dat hoeft ook niet. Deze kunst gaat over lang houdbare fascinaties zoals finesse, esthetiek, verbeeldingskracht, decadentie. Daarbij spelen de exposanten met vooroordelen over welke dieren we aantrekkelijk en welke we afstotelijk vinden.

Tentoonstelling: 'De aard van het beest' en 'Sieren met dieren', t/m 7 februari 2010 in het Coda Museum, Vosselmanstraat 299 Apeldoorn. Di-wo, vr 10-17.30u., do 10-20.30u., za 10-17u., zo 13-17u. Inl.: 055 526 8400 / www.coda-apeldoorn.nl (foto: Coda Apeldoorn, Silvia B., Andrew and Anubis)