sandrasmets.nl w w w
 
 
sandrasmets.nl / fotografie / nicolson teeuwen
Marjan Teeuwen 'Schuilplaats' en Seamus Nicolson 'Works 1996-1006'
Door Sandra Smets

Verzamelingen en ordeningen -veel kunstenaars kunnen niet zonder. Zij collectioneren, registreren en herscheppen de wereld in hun werk. Kurt Schwitters maakte een Merzbau van alle mogelijke zooi, die zo hoog werd dat de vloer erboven uit zijn huis moest. Umberto Eco deed het ongewild andersom, zijn bibliotheek werd zo zwaar dat de vloer bezweek. Picasso bewaarde geen werk van zichzelf, hij koketteerde tegen zijn vrienden dat hij zich zijn schilderijen niet kon permitteren, maar volgens de verhalen hield hij wel huizen aan om al zijn afval in te bewaren.

Iemand die ook niet graag iets weggooit, is de Venlose kunstenaar Marjan Teeuwen. Zij bouwt torenhoge composities van troep. Als een echte bag-lady stapelt ze tientallen plastic bakjes op tientallen boeken op tientallen kledingbundels. Voordat het eventueel kan omvallen, maakt ze er een foto van, en begint dan aan een nieuw bouwsel. Teeuwen mocht zelfs aan de slag in de atoomkelder die Museum Van Bommel Van Dam nog blijkt te hebben uit angstiger tijden. De voorraadkasten mocht ze er volstouwen met verkoold hout en ander afgedankt materiaal. De kelder is verboden toegang, maar is op videobeelden te zien in haar tentoonstelling boven op zaal.

Teeuwen werd door het museum uitgenodigd samen met nog een kunstenaar die graag door een lens naar drukte kijkt: de Brit Seamus Nicolson. Hij houdt duidelijk van het chaotische leven in een metropool. Zijn avondlijke zwerftochten door Londen brengen hem vooral bij etnische winkeltjes die elkaar overtroeven met de hoeveelheid spullen per vierkante meter. Het is een horror vacui van rijen frisdrank en plastic en videobanden waar geen eind aan komt. Voordat Nicolson afdrukt maakt hij elke scène af door mensen, winkelbedienden of mooie hooggehakte vrouwen te laten poseren tussen de koopwaar.

Vorige eeuw riep de filosoof Theodor Adorno kunstenaars op om chaos in de orde te brengen. Om kijkers te ontregelen. Het komt niet door hem, maar veel kunstenaars van nu vallen op chaos, op rotzooi en troeperige non-plekken. Ze bouwen stillevens van computersnoeren en dwarrelende plastic tasjes, fotograferen stoeptegels of verzamelen plastic buizen. Of ze fotograferen tuintjes die veel vertellen over wat sommige mensen doen met kapotte koelkasten en doorgeroeste stoelen. Het is kunst waar vaak teksten bij horen over esthetische uitdagingen in de snelle lelijke wegwerpmaatschappij.

Teeuwen en Nicolson daarentegen, zij scheppen juist orde in de chaos. Teeuwen bouwt haar enorme stapelingen om er structuur in aan te brengen, ritme, regelmaat. Als een ware modernist schept ze horizontalen en verticalen en maakt zo een beeld dat wel evenwichtig is, maar niet veel zegt of betoverend mooi is. Nicolson probeert weliswaar meer te verbeelden, hele stadsscènes, maar als je daar lang genoeg naar kijkt, begint er iets te irriteren. Het acteerwerk is te slecht - iets wat geen punt is in de modefotografie waar hij vandaan komt, maar voor beeldende kunst voegt het gekunstelde tafereel niets toe.

Soms werkt de lege blik van Nicolsons figuranten wel. De foto van een vrouw die 's avonds bij de afhaalchinees zit, is net zo desolaat als Edward Hoppers beroemde schilderij van een kroeg op een straathoek. Hier heeft de ordening waar deze tentoonstelling om draait, een functie in het verhaal. Terwijl ze moe op haar nasi zit te wachten staart ze uit het raamwerk dat in de winkels om haar heen terugkeert en haar inkadert. Elk detail van het fel verlichte vierkante eethuisje versterkt het contrast tussen haar lamgeslagen blik en de 24-uurs economie die buiten wild loopt te bruisen.

T/m 28 mei in Museum Van Bommel Van Dam, Deken van Oppensingel 6, Venlo. Di - zo 11 - 17u. Inl: 077-3513457, www.vanbommelvandam.nl

sandrasmets.nl / fotografie / nicolson teeuwen