Sierlijk en aftands
(NRC Handelsblad, 1 maart 2012)
De laatste Art Rotterdam stond in het teken van neoconceptuele kunst. Veel schaduwen, pluisjes, minimale ingrepen waarmee kunstenaars tot de kern der dingen willen komen. De Duitse kunstenaar Ingo Mittelstaedt zal ze ongetwijfeld kennen. Zelf bouwt hij ook installaties met ook propjes, vellen papier en andere banale materialen. Alleen is dat voor hem niet het einddoel: hij licht ze dramatisch aan om er foto's van te maken - die trouwens ook op de Art Rotterdam hingen, maar dan in een andere sectie.
En fotografie geeft een compleet ander effect, blijkt bij zijn solopresentatie bij Cokkie Snoei. Waar installaties van propjes vooral propjes zijn, kan de lens het simpelste materiaal fotogeniek maken. Mittelstaedt zet latjes, spiegels en papier zo voor de camera, dat een abstracte kunst ontstaat vol trompe l'oeil effecten. Waar zit ik toch naar te kijken, vraag je je af in de galerie, hoe zijn deze geometrische abstracties gemaakt?
Puzzelend met stijlen à la Rietveld komt hij tot een mysterieuze kunst vol showeffecten. Dat zou een nono zijn geweest in sommige kringen, maar Mittelstaedts oeuvre is nog veel barokker is geweest - ook in de tentoonstelling te zien. Veelkleurige lampen richtte hij op herfstbladeren, takjes liet hij in een olieachtige substanties vallen, een oude vuilniszak vouwde hij nog wel eens tot een strik, tegelijk sierlijk en aftands. Soms zijn die ensceneringen te veel gewoon spullen, maar vaker glanzen ze. Jewel bijvoorbeeld heet een foto van wat een kostbaar sieraad lijkt, van ragfijne gouddraden met zachte witte pluisjes. Het is zo mooi gedaan dat je niet doorhebt dat het beschimmelde spinnenlijken zijn die hij op zolder vond.
Zo'n liefde voor banale materialen past in de modernistische traditie van Duchamp, Arte Povera, Pop Art, neoconceptuelen. Zelf vindt Mittelstaedt ook dat zijn werk over modernistische kwesties gaat - vorm, reflectie, rust, beweging - maar het interessante is dat het ook lijkt te gaan over kunst als styling. Modernisten wilden van alles, de wereld verbeteren, en sommigen geloven dat er nog steeds zoiets zou kunnen bestaan als avant-gardes, maar in de praktijk wordt artistieke vernieuwing gekoesterd door dagjesmensen, is het leisure en lifestyle en luxe geworden. Dat is wat Mittelstaedts überstyling op een goede manier uitvergroot. Het is een beetje Duchamp, maar dan van een Duchamp die erbij beunt als stylist voor een glossy.

Ingo Mittelstaedt, Vessels, t/m 11 maart 2012 bij Cokkie Snoei, Mauritsweg 55, Rotterdam. www.cokkiesnoei.com (foto via Cokkie Snoei: Ingo Mittelstaedt, Bunte Löcher #2, 2011, c-print).
|