Bertien van Manen moet een innemende persoonlijkheid zijn. Ruim zeventig mensen overtuigde ze om haar, als wildvreemde, binnen te laten en foto's van hun dierbaren te laten zien. Foto's met een verhaal - over overleden echtgenoten en oude vriendschappen. Reizend door Europa fotografeerde Van Manen hoe deze portretjes staan opgesteld in tal van huiskamers. Het is Geert Maks In Europa, maar dan in beeld. Zeventig foto's, allemaal hetzelfde, allemaal een andere levensgeschiedenis.

Bij een immigrant in Parijs fotografeerde ze een poster van een Algerijnse moskee met daarop fotootjes van het kind naar wie het geld gestuurd wordt. Op een groepsfoto in Budapest staan pijlen bij twee meisjes in een concentratiekamp - 'de overlevende en haar zusje', denk je vanzelf. Hoe langer je kijkt, hoe meer je verhalen gaat zoeken, want Van Manen verklapt ze niet. Een andere foto toont een album met beelden uit de Spaanse burgeroorlog. Welke kant? Dat doet er weinig meer toe voor degene die nu terugdenkt aan zijn strijdbare jeugd, of aan haar gesneuvelde zoon.

In De Hallen in Haarlem exposeert Van Manen haar onderzoek als een lange lint foto's. Het is erg documentair, saai bijna, maar bij Galerie Van Zoetendaal exposeert ze tegelijkertijd enkele van deze beelden ingezoomd en uitvergroot. Hierin is ze gaan spelen met belichting, kleur, compositie, en zodoende met betekenis: nu zijn ze kunst geworden. Van Manen laat zien dat ze het vertrouwen van de mensen niet heeft geschaad want ook zij omlijst de portretjes liefdevol met mooie, glanzende materialen. Een trouwfoto legt ze op bloemig satijn. Een rood verkleurde communiefoto verzinkt in oranje pluche. Een foto van een jonge strijder met kalashnikov flankeert ze door een porseleinen adelaar die zijn prooi grijpt.

Het is natuurlijk kitsch. Maar door dicht in te zoomen, de kleuren op te poetsen en de foto's menshoog op te blazen, verwijdert Van Manen alle kneuterigheid. Het muffe satijn gaat glanzen, de prullerige adelaar wordt zo onoverwinnelijk als hij bedoeld is. Zoete, glanzende en aaibare materialen helpen blijkbaar om liefde uit te drukken voor iemand die er zelf niet is om te aaien.

Het is een geslaagde serie. Het toont het belang van alledaagse fotografie en documenteert levende geschiedenis met aandacht voor het verleden en de pijn van de nabestaanden. Het is hun laatste levensfase, aan de bejaardeninterieurs te zien. Er liggen kanten kleedjes op gelakte buffetkasten en fauteuils van voor de oorlog - ongeacht welke. De dierbaren zijn overleden, of ze zijn opgegroeid en hebben het te druk om oma op te zoeken. Nergens zie je een geliefde die dichtbij is, die vanavond aanbelt met een flesje wijn, of morgen met de kinders op de stoep staat. Gelukkig is er dan nog die foto.

Bertien van Manen 'Give me your image', t/m 1 januari 2007 bij Galerie Van Zoetendaal, Keizersgracht 488 Amsterdam. Wo - za 13-18u.