 |
| Lome luie zondagmiddagen (AD/Rotterdams Dagblad, 5 april 2005)
Het bleek een gouden idee te zijn van Herr Behrend om zijn dochter in 1904 een fototoestel te geven. Ze werden onafscheidelijk, Katharina en haar 9x12 camera. Jarenlang zou ze haar vakanties en zondagse uitstapjes vast gaan leggen. Genietend van een boswandeling, samen met haar evenzo netjes geklede vriendinnen uit Hannover. Of poedelnaakt tegen een rots gedrapeerd - het was de bloeitijd van het naturisme - als ze met haar vrienden uit de intellectuele bourgeoisie naar buiten trok. Was het inderdaad een idylle waar Behrend in leefde, of voelde ook zij de dreiging van 'das Gleitende' waar haar tijdgenoten over spraken, de maatschappelijke en politieke omwentelingen die de grond onder hun bestaan deed wegglijden? Haar fotografische nalatenschap geeft daar geen antwoord op. Van deze collectie, nu in het bezit van het Nederlands fotomuseum, wordt een aantal (nieuwe) afdrukken tentoongesteld in de achterruimte van galerie Cokkie Snoei. Ze zijn gekozen als tegenhanger van de nieuwste fotoserie van Risk Hazekamp, die voor in de galerie hangt. De laatste paar jaar maakte Hazekamp furore met haar glamoureuze zelfportretten als Hollywoodcowboy. Na bestudering van de clichés en trucs van het witte doek, paste ook zij deze heroïsche poses toe in technicolor, en de resultaten waren tegelijk mannelijk stoer en vrouwelijk sensueel. Zo gaf Hazekamp, net als Behrend een eeuw eerder, een beeld van een vrouw in de haar omringende buitenwereld. Maar haar nieuwste foto's zijn anders. Hierin bevrijdt Hazekamp zich van die stereotypen, en portretteert ze op een andere manier een eigentijdse vrouw. Het dolende dat we weten van Behrends tijd, maar niet in diens idyllische vakantiekiekjes terugzien, dat gevoel spreekt wel uit Hazekamps nieuwe zelfportretten, ook in de natuur gesitueerd. Op de ene foto ligt ze fijn wat te roken, tussen de bomen, op een andere is ze datzelfde bos juist allesbehalve meester en torenen woudreuzen dreigend boven haar uit. Tussen Behrends betoverende panorama's zitten ook nogal doodgewone vakantiekiekjes, maar als geheel geeft het een interessant beeld van een voorbij tijdperk. Een wereld die al gauw met de Eerste Wereldoorlog definitief zijn onschuld zou verliezen. Zo zie je maar hoe clichés en nostalgie je kijk op oude foto's positief kleuren. Het pleit voor Hazekamp dat ze voorbij clichés wil zoeken, verder wil gaan via een subtiele portretserie die kracht uit zichzelf ontleent en niet aan onze herinneringen aan filmposters. Maar dat valt niet mee. Neem bijvoorbeeld haar hommage aan Behrend, ook een landschap, het Kralingse bos in de sneeuw. Dat heeft niet de kracht en uitstraling van Behrends lome luie landschapsfoto's, en evenmin van revolverbabe Risk van weleer. Toch bevat de tentoonstelling weldegelijk mooie foto's waarin ze slaagt in haar verlangen naar een ondefinieerbaar en daarmee eigentijds en complex portret. Maar de zoektocht is duidelijk nog niet afgerond. Vaak zijn haar portretten te geposeerd, te subtiel om uitgesproken te zijn. Het zijn vooral haar paar foto's waarin ze zich toch als een James Dean opstelt of zich juist heel nietig maakt in een dramatisch landschap, die de sex-appeal en kracht van haar eerdere werk evenaren.
|
|
