 |
|
Ann Lislegaard
De tekst is net iets te veel in de animatiefilm Crystal World van Ann Lislegaard, die op twee grote schermen draait. Ze tonen een glanzend, zwartwit ijsparadijs. In een prachtige hoge glazen galerij ligt een enkele, versteende boom. De harde winterse lichtinval produceert dramatische schaduwen. Tussen de beelden door verschijnen teksten die de mooie droomsequentie verstoren. Ze vertellen over een vijandig virus dat alle leven bevriest en doodt, maar uiteindelijk zo mooi is, dat je je toch aan deze kille schoonheid overgeeft. De camera (die natuurlijk niet echt bestaat) glijdt zoals je nog nooit een camera zag glijden en voert je over ijsvloeren, langs kristallen wanden, door minimalistisch gedesignde woonkamers met uitzicht op een betoverd winterbos. Twaalf minuten duurt dit filmtweeluik van een kille natuur die een strakke modernistische villa omgeeft. De film doet denken aan virtuele maquettes, die altijd een onberispelijk paradijs lijken waar betonrot of rondslingerende onderbroeken niet bestaan. Maar Lislegaard heeft onmiskenbaar een eigen stijl die de computertechniek overstijgt. De caravaggistische lichtcontrasten, de onverwachte composities, maken dat elke filmstill een sterk beeld op zich is. Maar vreemd genoeg geldt dat nu net niet voor de computerprints die Lislegaard ook exposeert. Film en prints zijn te zien in de eerste Nederlandse solopresentatie van de Noorse kunstenares, in Galerie Paul Andriesse. De zwartwitte computerprints, met architectuur en natuur, lijken op haar film maar zijn te druk en te rommelig. Haar abstracte kleurenprints zijn juist weer te kaal. Less is more, was het adagium van modernistische architecten, maar té weinig is ook niet goed. De architectonische associaties zijn er niet zomaar. Inderdaad laat Lislegaard zich inspireren door moderne architectuur en ook door science fiction. Specifieker: de architect Oscar Niemeyer en de schrijver James Ballard. Waar modern bouwen grote idealen had, en het volk via schoonheid wilde verheffen, was science fiction minder optimistisch. Ballard heeft sombere romans geschreven over werelden zonder seizoenen, zonder haast, zonder libido, zonder verandering, waarin bijvoorbeeld een dodelijk kristalvirus het universum overneemt en stagnatie nog verder afdwingt tot een ultieme schoonheid. Ballard is een dystopist, Niemeyer een utopist. Niemeyer, het brein achter Brasilia, ontwierp een keurige strakke wereld, waarin alles tot de puntjes vormgegeven en klaar en af is. Hypnotiserend langzaam draaien de camerabewegingen in Crystal World tegen elkaar in. Lislegaards combinatie van scifi en strakke architectuur is griezelig mooi. Ballard zou de film vast en zeker waarderen, Niemeyer zou vermoedelijk minder blij zijn dat zijn moderne bouwstijl als rücksichtlos en antimenselijk mooi wordt geportretteerd. Het is een subtiel spel tussen idealen en verschrikking dat Lislegaards betoverende sprookje vertelt. De beelden zeggen al zoveel, dat de teksten in haar film niet eens meer nodig zijn.
Ann Lislegaard, t/m 5 juli in Galerie Paul Andriesse, Withoedenveem 8, Amsterdam. Di-vr 11-18u, za 14-18u. |
|
